Polszczyzna północnokresowa - podsumowanie badań
ENThis article presents a concise overview of research on the Northern Kresy variety of the Polish language (polszczyzna północnokresowa). There is extensive literature on the subject, but there is still no comprehensive bibliography which would accurately document the rich legacy of several generations of researchers working in this field of study. Northern Kresy Polish is a variety of the Polish language which formed in the historical Slavic-Baltic borderland, mainly as a result of the processes of Polonisation of the local population. Contacts between various ethnolinguistic communities resulted in significant social and territorial diversity of Northern Kresy Polish in the seventeenth and eighteenth centuries. The diferences between its variants consist mainly in the frequency of features and the scale of infuence of local languages and dialects on the grammatical system and vocabulary of Polish. Nevertheless, it is possible to identify a set of constitutive features of Northern Kresy Polish which function throughout its entire geographical area. Currently, Northern Kresy Polish is defined as the language of the Polish minority in Belarus, Lithuania and Latvia. It is apparent that the Polish language in all of these countries is in decline. Keywords: Northern Kresy Polish; origins; territorial and social diferentiation; state of research. [From the publication]
- Czy polszczyzna północnokresowa ma szanse przetrwania? W świetle koncepcji dyglosji i żywotności etnolingwistycznej "Ethnolinguistic Vitality" / Anna Zielińska. Acta Baltico-Slavica. 2003, Nr. 27, p. 97-109.
- Dialect and language contacts on the territory of the Grand Duchy of Lithuania from the 15th century until 1939 / Björn Wiemer. Aspects of multilingualism in European language history. Amsterdam: J. Benjamins, 2003. p. 105-143.
- Dziedzictwo kultury szlacheckiej na byłych Kresach północno-wschodnich Rzeczypospolitej : ginąca część kultury europejskiej / Zofia Sawaniewska-Mochowa, Anna Zielińska ; Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk. Warszawa : Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 2007. 473 p.
- Język polski na Kowieńszczyżnie : historia, sytuacja socjolingwistyczna, cechy językowe, teksty / pod red. Haliny Karaś ; Uniwersytet Warszawski, Pracownia Językoznawstwa Stosowanego Instytutu Języka Polskiego. Wydział Polonistyki, Vilniaus universitetas, Lenkų filologijos katedra, Filologijos fakultetas. Warszawa : Elipsa, 2001. 542 p.
- Język polski Wileńszczyzny i Kresów północno-wschodnich XVI-XX w / Zofia Kurzowa. Kraków : Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2006. XXI, 777 p.
- Lietuvos lenkai ir lenkų kalba Lietuvoje / Kinga Geben. Miestai ir kalbos. 2, Sociolingvistinis Lietuvos žemėlapis / mokslinė redaktorė Meilutė Ramonienė. Vilnius: Vilniaus universiteto leidykla, 2013. P. 217-233.
- Polska mniejszość na Litwie Kowieńskiej : studium socjolingwistyczne / Anna Zielińska. Warszawa : Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 2002. 192 p.
- Polskojęzyczna wysepka pod Oniksztami, której dziś już nie ma (z historii języka polskiego na Litwie rdzennej) / Irena Adomavičiūtė-Čekmonienė, Valerijus Čekmonas. Valerijus Čekmonas: kalbų kontaktai ir sociolingvistika / sudarė Laima Kalėdienė. Vilnius: Lietuvių kalbos institutas, 2017. P. 317-350, 898-900, 1005-1007.
- Współczesne gwary białoruskie na wschodniej Litwie (rejony Ignaliński i Święciański) / Mirosław Jankowiak. Slavistica Vilnensis. 2016, 61, p. 81-105.
- Współczesne gwary polskie na Litwie i Białorusi : fonetyka / Iryda Grek-Pabisowa. Warszawa : Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 2002. 162 p.
- XXI a. pradžios lietuvių tarmės: geolingvistinis ir sociolingvistinis tyrimas : žemėlapiai ir jų komentarai / [sudarytojos. Vilnius : Briedis, 2014. 464 p.
- Ze studiów nad socjolektem drobnej szlachty kowieńskiej XIX wieku : (na podstawie słowników przekładowych Antoniego Juszkiewicza) / Zofia Sawaniewska-Mochowa ; Akademia Bydgoska im. Kazimierza Wielkiego. Bydgoszcz : Wydaw. Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, 2002. 280 p.
- Zróżnicowanie współczesnej polszczyzny na Litwie w świadomości językowej uczniów szkół polskich / Irena Masojć. Tożsamość na styku kultur. T. 4 / Redakcja naukowa Irena Masojć i Henryka Sokołowska Kraków: Księgarnia Akademicka, 2021. P. 117-133.
