Regionalność słownictwa nowel nadesłanych na konkurs kowieńskiego "Dnia Polskiego" (1936)
ENThis article presents specific vocabulary excerpted from twenty-one novellas submitted to the competition announced in 1936 by Dzień Polski [The Polish Day], a Polish daily issued in Kaunas. Prior to publication, the novellas were edited with the aim of eliminating regional accretions. The excerpts include 116 peculiar lexemes: 42 substrate-interference items, 69 archaic innovative units, and 5 that are shared with indigenous dialects. Native lexis outweighs foreign lexis; it constitutes 61 % of all peculiarities and confirms the conservative nature of the Kaunas variety of Polish in Northern Kresy. It consists mainly of archaic lexis (e.g. żądnie, spokojność, najprzód), as well as innovative lexis (e.g. moderny) and lexis found in indigenous dialects (e.g. rozezłuć). Some of this vocabulary has East Slavic support, e.g. kędy or zrazu. Foreign infuences are clearly evident in the novellas: substrate-interference items account for 39 % of the material. This is old vocabulary formed under the infuence of the Belarusian-Lithuanian substrate and long-term contact with Lithuanian and Belarusian (27 units: 85 % Belarusianisms, e.g. odryna, and 15 % Lithuanianisms, e.g. pagaluk) and more recent interference from Lithuanian and Russian (15 units: 80 % Russianisms, e.g. germaniec, and 20 % Lithuanianisms, e.g. naujakur). Keywords: vocabulary of Kaunas novellas; substrate-interference lexis; archaic layer; local innovations. [From the publication]
- Język polski Wileńszczyzny i Kresów północno-wschodnich XVI-XX w / Zofia Kurzowa. Kraków : Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2006. XXI, 777 p.
- Polska mniejszość na Litwie Kowieńskiej : studium socjolingwistyczne / Anna Zielińska. Warszawa : Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 2002. 192 p.
- Rys regionalny we frazematyce nowel nadesłanych na konkurs kowieńskiego "Dnia Polskiego" (1936) / Jolanta Mędelska, Marek Marszałek. Acta Baltico-Slavica. 2023, Nr. 47, 1 pdf (33 p.).
- Sytuacja języka polskiego na Litwie na początku XX wieku w świetle powieści "Unia" Józefa Weyssenhoffa / Elżbieta Koniusz. LingVaria. 2009, Nr. 2(8), p. 95-109.
- Sytuacja prawna mniejszości narodowych na Litwie : w kontekście międzynarodowych i ponadnarodowych standardów ich ochrony / Elżbieta Kuzborska. Warszawa : Wydawnictwo Sejmowe, 2012. 311 p.
- Słownictwo północnokresowe odzwierciedlone w "Opowiadaniu z czasów wojny" (1919–1923) / Jolanta Mędelska. LingVaria. 2009, Nr. 2(8), p. 111-121.
- Słownictwo polszczyzny gwarowej na Litwie / Janusz Rieger, Irena Masojć, Krystyna Rutkowska. Warszawa : DiG, 2006. 455 p.
- Świadomość i kompetencja językowa a warstwy leksykalne w idiolektach młodzieży polskiego pochodzenia na Wileńszczyźnie / Kinga Geben. Warszawa : Elipsa, 2003. 211 p.
- Ze studiów nad socjolektem drobnej szlachty kowieńskiej XIX wieku : (na podstawie słowników przekładowych Antoniego Juszkiewicza) / Zofia Sawaniewska-Mochowa ; Akademia Bydgoska im. Kazimierza Wielkiego. Bydgoszcz : Wydaw. Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, 2002. 280 p.
