LTStraipsnyje yra atskleidžiami liberalaus ir indoktrinuoto ugdymo proceso bruožai, kurie, realizuojant komunikatyvujį požiūrį į anglų kalbos dėstymo didaktiką, dažnai atsiduria kontraversiškose pozicijose. Tai sąlygoja socialinės sąlygos, vertybių sistema, požiūris į kultūros išsaugojimą, politinės, istorinės, ideologinės ir ugdymo tradicijos. Komunikatyvusis požiūris į užsienio kalbų dėstymą akcentuoja liberaliai ugdymo koncepcijai būdingus bruožus bei pakeičia "tradicinio" mokinio nuostatas į savo mokymosi procesą tik tada, kai būsimi anglų kalbos mokytojai yra rengiami, realizuojant aukštojo mokslo modernizavimo principus: demokratiškumą, dinamiškumą ir integraciją (Jucevičienė, 1997), bei reflektyviają aukštojo mokslo didaktiką. Reflektyvus studijų modelis yra prielaida "netradicinio", liberaliai mąstančio studento, sugebančio sėkmingai realizuoti komunikatyviam požiūriui į užsienio kalbų dėstymą keliamus reikalavimus, atsiradimui. "Netradicinis" studentas nėra nei lietuviškos ugdymo kultūros rekonstruktorius, nei konservatorius; jis yra demokratiškas kultūros pertvarkytojas, akcentuojantis sąveiką tarp teorijos ir praktikos, tarp akademinių tiesų ir asmeninės patirties.
ENThis article reveals some aspects of both liberal and indoctrinated processes of education. Liberalism and indoctrination, while implementing communicative approach to foreign language teaching and learning, are often in opposition. This confrontation is preconditioned by the social context, value system, attitude towards preservation of culture, political, historical and ideological traditions in a certain country. Communicative approach to ESL teaching and learning emphasizes all main features specific of liberal education, and its realization in Lithuanian system of schooling, could change or at least modify students' beliefs towards language learning, provided our prospective teachers of English are trained taking three major principles of modernization of higher education into account: democracy, dynamics, and integration (Jucevičienė, 1997), as well as application of reflective didactics in higher education. Reflective model of studying serves as a precondition for having "non-traditional" and liberal students on a scale and, moreover, empowers them to implement ideas of communicative ESL teaching and learning in Lithuanian classrooms. "Non-traditional" students are neither "reconstructors" nor "conservators" of Lithuanian culture of education; they are democratic leaders amending our culture, who lay stress on the interrelationship between theory and practice, between academic truths and personal experience.